Kolonoskopija je endoskopski dijagnostički pregled koji omogućava ljekaru da pregleda donji dio gastrointestinalnog trakta koji se još naziva i kolon ili debelo crevo uz pomoć uređaja koji se naziva kolonoskop.
Kolonoskop je fleksibilni instrument koji ima sistem sočiva, kameru i izvor svjetlosti pomoću kojih se unutrašnjost crijeva vidi kao slika na monitoru. Kolonoskop se uvodi kroz anus i prolazi kroz debelo crijevo, a moguće je i kroz manji dio tankog crijeva
Zašto je potrebno napraviti kolonoskopiju?
Kolonoskopija je najefikasnije metod spriječavanja i ranog otkrivanja (screening) raka debelog crijeva. Poželjno je da osobe koje imaju porodičnu historiju raka debelog crijeva ili prethodnu historiju polipa ili raka debelog crijeva obavezno vrše kolonoskopiju jednom godišnje u konsultaciji sa ljekarom.
Pacijenti koji pate od abnormalnih stanja stolice (krvava ili tamno obojena), zatim uporne dijareje (proliva) ili anemije zbog nedostatka gvožđa, te koji imaju hronične, neobjašnjive bolove u trbuhu se preporučuje kolonoskopija kako bi se utvrdili uzroci spomenutih problema.
Kako se pripremiti za kolonoskopiju?
U našoj Poliklinici ćete dobiti specifična uputstva kako da se pripremite za proceduru kolonoskopije a koje trebate poštovati u cilju osiguranja Vaše bezbjednosti i svođenja potencijalnih komplikacija na minimum.
Kada se pripremate za kolonoskopiju morate imati na umu da crijevo mora biti u potpunosti čisto kako bi pregled bio urađen u potpunosti pouzdano. Da bi se to osiguralo potrebno je da dan prije pregleda ne jedete čvrstu hranu nego da unosite samo vodu ili tekućine koje ne sadrže vlakna. Potrebno je i da dan prije uzimate sredstva za pražnjenje crijeva u obliku sirupa ili tableta koja možete pronaći u Vašoj apoteci a koja izazivaju proliv.
Prilikom zakazivanja pregleda potrebno je zatražite savjet od svog ljekara o tome koje lijekove ne smijete uzimati odnosno kako da adekvatno adaptirate dozu prije pregleda. Lijekove koji razrijeđuju krv, aspirin ili suplemente željeza trebate obavezno prijaviti ljekaru prilikom zakazivanja termina.
Tokom kolonoskopije ćete dobiti sedativ kako biste se opustili tako da je poželjno da Vas prijatelj ili član porodice odvede kući nakon pregleda.
Šta možete očekivati tokom kolonoskopije?
Kolonoskopija se vrši tako da legnete na lijevi bok a sedativi Vam se daju intravenski. Kolonoskop će se polako uvlačiti kroz anus u debelo crijevo pri čemu će ljekar ispitivati izgled debelog crijeva na monitoru.
Sam pregled traje od 20 do 45 minuta ali trebate planirati da ćete u Poliklinici provesti 2-3 sata koliko je potrebno za pripremu, proceduru i kratkotrajni odmor nakon procedure zbog djelovanja sedativa.
Tokom pregleda će se pratiti Vaši vitalni znaci (krvni pritisak, puls i nivo kisika u krvi). Ukoliko doktor prilikom pregleda naiđe na promjene koje je potrebno dodatno analizirati, on može bezbolno uzeti uzorke za biopsiju tkiva. Biopsija ne služi samo za otkrivanje tumora već i mnogih drugih stanja debelog crijeva tako da nemojte biti uplašeni time da je svako abnormalno stanje koje zahtijeva biopsiju tumor.
Ukoliko se kolonoskopija vrši zbog utvrđivanja uzroka krvarenja, u toku same procedure doktor može pokušati zaustaviti krvarenje sa injekcijom ili kauterizacijom. Tokom pregleda se takođe može izvršiti i polipektomija. Polipektomija je uklanjanje polipa – često benignih patoloških izraštaja koje doktor može izvršiti odmah u toku pregleda a za Vas to neće predstavljati nikakav dodatni bol ili neugodnost.
Šta možete očekivati poslije kolonoskopije?
Nakon samog pregleda poželjno je da provedete 1-2 sata u našoj Poliklinici radi oporavka od sedacije. Možete očekivati nadutost i grčeve koji prolaze brzo puštanjem vjetrova. Ubrzo nakon procedure možete jesti ali ukoliko je u toku pregleda vršena polipektomija doktor će Vam možda savjetovati da ne uzimate određenu vrstu hrane ili će Vam ograničiti fizičku aktivnost u određenoj mjeri.
Rijetko se dešava da doktor nije mogao u potpunosti izvršiti pregled jer debelo crijevo nije bilo prazno ili iz nekog drugog razloga, o čemu ćete biti obavješteni te će Vam se savjetovati da pregled zakažete ponovo ali sa boljom pripremom što se tiče nekonzumiranja čvrste hrane.
Ako je tokom procedure izvršena polipektomija ili biopsija možete očekivati manje krvarenje koje ne treba da Vas brine ukoliko se radi o manjoj količini krvi u satima nakon kolonoskopije jer se ono zaustavlja samo od sebe.
Komplikacije kolonoskopije
Kolonoskopija je bezbjedna procedura i najboji metod pregleda debelog crijeva.
Moguće komplikacije kolonoskopije su:
- perforacija debelog crijeva kolonoskopom
- minimalno krvarenje usljed polipektomije ili biopsije koje obično samo prolazi
Ukoliko nakon kolonoskopije imate jake bolove u trbuhu, povišenu temperaturu ili jako krvarenje iz debelog crijeva potrebno je da se odmah obratite ljekaru.
